کربو هيدراتهاي دانه گندم
کربوهيدرات ها در مجموع ۷۵ الی ۸۵ درصد وزن خشک دانه کامل گندم را تشکيل مي دهند و به چند گروه به شرح زير تقسيم بندي مي شوند :
نشاسته به تنهائي حدود ۶۵ درصد وزن دانه و ۷۰ درصد وزن آندوسپرم را تشکيل داده و از دو قسمت آميلوز و آميلو پکتين ساخته مي شود که نسبت اين دو ماده در انواع نشاسته يکسان نيست . اين دو بوسيله شيره گوارشي در محيط اسيدي به وسيله آنزيم ها به گلوکز تبديل مي شوند و گلوکز پس از جذب در دستگاه گوارش وارد و سيکل متابوليک شده و به ازاي هر گرم ، ۴ کالري انرژي ايجاد مي کند و انرژي حاصل صرف نيازمنديهاي بدن مي شود .
سلولز ، همي سلولز فيبر : اين دسته از کربوهيدراتها در دستگاه گوارش انسان قابل هضم و جذب نيستند . اما وجودشان در برنامه غذائي براي تنظيم حرکات دودي دستگاه گوارش و کمک به دفع فضولات حاصل از هضم و جذب مواد غذائي ضروري است .
نپتوزان ها : نپتوزان نقش بسيار مهمي دربه تأخير انداختن زمان بيات شدن نان دارند و وجود آنها در فراورده هاي گندم به ويژه نان موجب مي شود که تا مدت ها نان طراوت و تازگي خود را حفظ نمايد .
ساير کربوهيدرات ها : غير از کربوهيدراتهاي ذکر شده در دانه گندم ، تعدادي قندهاي ديگر مانند گلوکز ، فروکتوز ، مالتوز ، گالاکتوز ، ساکاروز و اليگوساکاريدها هم وجود دارند که تعدادشان در دانه گندم حدود ۱ تا ۳ درصد است اما در جوانه مقدار آنها بيشتر بوده و به حدود ۱۶ تا ۲۳ درصد مي رسد .
دراثر آرد کردن به ويژه در آردهاي با درصد استخراج کم تعدادي از سلولز ، همي سلولز ، فيبر ، نپتوزان و ساير کربوهيدراتها غير از نشاسته حذف مي شود .
نقش نشاسته و ساير کربوهيدراتهاي گندم در بدن انسان :
براي فعاليت روزمره مغز و سلسله اعصاب حداقل حدود ۶ گرم گلوکز ضروري است که بايد از منابع کربوهيدرات از جمله نشاسته گندم ، پس از هضم و جذب تأمين شود .
براي تنظيم قند خون در بيماري ديابت ، مقداري کربوهيدرات در برنامه غذائي ضروي است .
مصرف مداوم پروتئين براي تأمين انرژي ، علاوه بر اين که از نظر اقتصادي به مصلحت نيست ، ممکن است موجب بالا رفتن ترکيبات پروتئيني در خون شود که بيماري ها و اختلالات متابوليکي را به همراه دارد .
مصرف چربي به جاي نشاسته و سايرکربوهيدرات ها براي تأمين انرژي در طولاني مدت موجب بالا رفتن چربي هاي خون وعوارض مربوطه مي گردد .
بنابراين در شرايط طبيعي بهتر است حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد انرژي مورد نياز روزانه بدن از راه کربوهيدراتها که بهترين انها نشاسته گندم است تأمين شود ، تا سلامت انسان به مخاطره نيفتد .
* پروتئين گندم
مقدار پروتئين گندم در گونه هاي مختلف بين ۶ تا ۲۰ درصد مي باشد و عواملي مانند شرايط اقليمي ، نژاد ، نهادهاي کشاورزي شرايط خاک در اين تغيير مقدار پروتئين مؤثرند .
پروتئين هاي گندم از نظر تغذيه اي داراي ارزش بالائي هستند . از طرفي مقدار پروتئين بر حسب نوع گندم فرق مي کند ،گندم هاي سخت که داراي رنگ تيره تري هستند از لحاظ پروتئين غني تر بوده و آرد حاصل از آنها براي توليد ماکاروني و نان هاي حجيم مناسب تر است .
طي آرد سازي مقداري از پروتئين هاي دانه گندم حذف مي شود اين امر رابطه مستقيمي با درصد استخراج آرد دارد و در عمل هر چه درصد استخراج کمتر باشد مقدار کمي پروتئين پائين تر است ،زيرا به طور کلي آندوسپرم بيشتر داراي نشاسته است و جوانه و پوسته داراي مقدار بيشتري پروتئين هستند که طي عمل آرد سازي چنانچه درصد استخراج آرد حاصل کم باشد حذف مي شوند .
اسيدهاي آمينه تشکيل دهنده پروتئين گندم
در بيشتر غلات و گندم مولکولهاي پروتئين از ۱۸ اسيد آمينه تشکيل شده که مقدار آنها در ارقام مختلف متفاوت است .
پروتئين گندم از نظر اسيدهاي آمينه ليزين ، متيونين و ترئونين کمبود دارد و اين کمبود از نظر مقدار ليزين مشهودتر است و در جوامعي که نان تنها منبع تأمين پروتئين باشد و مصرف آن از حد معيني بيشتر باشد در طولاني مدت ممکن است عوارضي را در بر داشته باشد .
در شرايط طبيعي مصرف مقدار کمي پروتئين حيواني اين نقص را برطرف مي نمايد و مهمترين منايع اين پروتئين عبارتند از : فرآورده هاي شير ، گوشت و تخم مرغ همراه با پروتئين گندم به نحوي که حدود ۱۵٪ از پروتئين مصرفي را تأمين نمايد .
مصرف ويتامين ث به خاطر نقشى كه در رشد و سلامت بافت هاى بدن به خصوص در استخوان، دندان، لثه، رباط ها و رگ هاى خونى دارد و نيز نقشى كه در افزايش توانايى بدن در مقابله با عفونت ها و تنش ها و كمك به جذب راحت تر آهن غذا و پيشگيرى از كم خونى فقر آهن دارد و نيز نقش احتمالى آن در پيشگيرى از پيرى زودرس و سرطان، امروزه بيش از پيش مورد توجه پزشكان و عموم مردم قرار` گرفته است، بطورى كه برخى از متخصصين توصيه مى كنند مقدار توصيه شده مصرف آن بايد بيشتر از گذشته باشد.
اين ويتامين در سبزيجات و ميوه ها به خصوص مركبات يافت ميشود. ليمو، پرتقال، توت فرنگى، كيوى، دارابى، گوجه فرنگى، فلفل دلمه اى و كلم بروكلى از جمله مواد سرشار از ويتامين ث هستند. آخرين توصيه متخصصين مصرف روزانه حداقل 5 مورد از ميوه ها و سبزيجات است.
البته مادران باردار يا شيرده و سيگارى ها به مقادير بيشترى از اين ويتامين نسبت به افراد عادى نياز دارند.
ويتامين ها تركيباتى شيميايى هستند كه براى كاركرد درست بدن ضرورى اند. بعضى از آنها مانند ويتامين ث چون در بدن ذخيره نمى شوند لازم است كه بطور روزانه مصرف شوند. بعضى افراد مقادير زيادى از قرص ها يا اشكال ديگر دارويى ويتامين ث را مصرف مى كنند چون فكر مى كنند كه براى سلامتى شان مفيد است و آنها را از برخى بيمارى ها مانند سرماخوردگى حفظ مى كند. اما هنوز هيچ مدرك معتبر علمى در اين مورد بدست نيامده است و مصرف زياد ويتامين ث ممكن است باعث تهوع، دل درد، اسهال و شايد سنگ هاى كليه بشود. بنابراين از مصرف خودسرانه و بدون تجويز پزشك اين قرص ها خوددارى كنيد.
نظرات شما عزیزان:
آمار
وب سایت:
